Viski Tarihi – Türkiye’de Haller

Bu sayfa “Viski Eğitim” setinin “Her İşin Başı Tarih” kategorisinde bir bölümdür. Tüm kategori ve sayfalara ulaşmak için tıklayın -> Viski Eğitimi

Türkiye’de Cumhuriyet öncesinde de viski olduğunu kaynak vermeden yazılmış iki yazıdan biliyorum. Birisi Mehmet Yalçın ve Teoman Hünal’ın A’dan Z’ye Viski Kitabı diğeri Soner Yalçın’ın Sözcü Gazetesi’nde 1 Ocak 2015 tarihli yazısı. Bu kaynaklarda Atatürk ile ilgili bir anı ile başlayım.

1904 Ağustos ayında Mustafa Kemal Harp Akademisi üçüncü sınıfındayken arkadaşı Ali Fuat (Cebesoy) ile Con Paşa’nın lokantasına gitmişler. Burada yalnız öğlen yemeği servisi yapılır ve içki olarak viski soda verilirmiş. II. Abdülhamit subaylara ve askeri öğrencilere içkiyi yasakladığı bir dönemmiş. Con Paşa’nın mekanı inzibatlar uğramazmış.
Mustafa Kemal izinli olduğu günler genellikle Con Paşa’nın mekanına gidermiş.

İki arkadaş bu lokantadan sonra Taksim Bahçesi’ne gitmiş. Viski içmeye devam etmek istemişler. Garsonun bahşiş verip limonata bardaklarında viski-soda getirmesini rica etmişler. Dönemin hafiyelerinden Fehim Paşa, yanında okul komutanı Ali Rıza Paşa ve Albay Gani ile aynı mekana gelmişler. Ali Rıza Paşa kendilerini masalarına davet etmiş ve paniğe kapılmışlar.
Fehim Paşa, “ne içiliyorsa bize de ondan getirtin” demiş. Fehim Paşa ve arkadaşları içtiklerini çok beğenmiş ve peş peşe viskiler gelmeye başlamış.
Sonra hep birlikte Kristal Palas’a gitmişler. Fehim Paşa, “Taksim Bahçesi’ndeki şerbetten getirsinler. Ama daha sert olsun” demiş. Geç saate kadar kaldıkları için en son Ali Rıza Paşa’nın verdiği bir kartla Akademi’ye dönmüşler.

1930’larda yine Mustafa Kemal Atatürk’ün yurtdışı ziyaretçilerine viski ikram ettiğini biliyoruz. Hatta İngiltere Kralı’na ikram ettiğini, Kral’ın da jest olarak dönüşte viski gönderdiğini biliyoruz. 1950’lere kadar milletvekilleri için bir miktar viski ithal edildiğini de biliyoruz. 50 sonrasında tarımda gelişmelerle kırsalda zenginleşen ağaların da sevdiği bir içki oldu. Açılışı büyük haber olmuş Hilton Oteli’nin önünde 1959’da dev bir Johnnie Walker heykeli davetlileri karşılarmış.

Şehirliler ya  da kırsalda yaşayan varlıklılar meraktan viski sipariş edip hayal kırıklığı ile sonrasında rakı ısmarlayarak devam ederlermiş. Tahta kemirmeye benzetip bir türlü ısınamayan çok olmuş. 50 ve 60’lı yıllarda pazarda harman viskiler var ve en sık tüketilen Johnnie Walker Red Label. O dönem ve sonrasındaki viski kültürünü dönem filmlerinden okuyabiliyoruz.

Ağa White Horse istiyor, garson daha haso bir viskidir diyerek Ballentine’s veriyorZüğürt Ağa filminde pavyon sahnesinde ambleminde at olduğu için “atlı” dedikleri White Horse viski ve sonraki replikte geçen “daha haso bir viski” ise Ballentine’s. Ballentine’s lüks pavyonlarda çok itibarlıymış. Nuri Alço’nun robdöşambr ile elinde ilaçlı kadehiyle çok viski servis etmişliği var.

Şu an ülkemizde en çok tüketilen Chivas çok lüks ve nadirken, bastonlu dedikleri Red Label limonata bardağında buzlu yemek içkisi olarak sosyete davetlerinde içilirmiş. Başbakan Demirel, 1973’deki Cumhurbaşkanlığı seçimi öncesi gerginliği azaltmak için dönemin Genelkurmay Başkanına Chivas Regal ikram etmiş ve belki de bir darbeyi önlediği iddia edilir.

1963’de Ankara Bira Fabrika’sında viski üretilmeye başlanıyor. Ankara Viskisi Tekel’in özelleşmesiyle tarihe karışıyor, imbikleri de Abd’de bir firmaya satıyorlar.

90’lı yıllarda Teoman Hünal North Shield’ı açıyor ve ithal içkilerin bulunabileceği mekanlardan birine kavuşuluyor. İnsanlar single malt viskilerle tanışıyor. 2000’lerde ülkeye giren viski çeşitleri hızla artıyor. Son yıllarda İrlanda, Japonya gibi ülkelerden de viskiler geliyor. Ülkede en çok tercih edilen viski Chivas Regal 12. Johnnie Walker Red Label ve Jack Daniel’s da 2 ve 3. sırada. Chivas tüketiminde dünyada en çok tercih eden 3 ülke Çin, Abd ve Türkiye.

A’dan Z’ye Viski ve Bir Viski Macerası Meleklerin Payı90’larda ilk basımı yapılan ve 2020’de yeni basımı çıkan A’dan Z’ye Viski kitabı ilk Türkçe viski kitabı. Son yıllarda özellikle viski severlerin blogları çokça takip ediliyor. Meleklerinpayi.com dünyanın en çok tıklanan viski kültürü sitelerinden birisi ve site sahibi Dr. Burkay Adalığ’ın “Meleklerin Payı Bir Viski Macerası” ve “İmbikten Kadehe Distile İçkiler” iki kitabı var. İçki severler için sürekli açıp tekrar tekrar merak giderecekleri başucu kitaları bunlar.

Veviski.com, viskigurme.com, viskidefterim.com ve degustasyon.com Google aramalarında sıkça karşılaşılan zengin içerik sunan bloglar ve web siteleri.

<- önceki sayfa – viski eğitimi ana sayfa – sonraki sayfa ->