Viski Neden Pahalı?
1. Viski neden pahalı? Buyurun bizce birkaç sebebe bakalım.
2. ÜRETİM MALİYETİ
Birçok gıda ürününde olduğu gibi maliyette tahıl, maya, su, enerji, paketleme, etiketleme, pazarlama, dağıtım, tüm süreçteki çalışan ücretleri ve yatırımlar var.
3. VERGİ
Üretim masrafları alkolün fıçıya girene kadarki maliyeti. Asıl viski fiyatı buradan sonra başlıyor. Birleşik Krallık’ta toplam satış fiyatının yalnızca %25’i üretim maliyeti. Geri kalan vergi. Bir de ithal edilen ülkenin vergileri var. Ama konumuz bu değil.
4. KİRA
Özellikle uzun süre olgunlaşmış İskoç viskilerine bolca kira ödeniyor. Bakalım ekonominin ve kapitalizmin babası diye nitelendirilen ve rant teoremini ilk dillendiren ve kendisi de bir İskoç olan Adam Smith ne demiş? Fotoğraf Edinburgh’da bizim çekimimiz 😉
5. Smith, “kira bir artı değerdir” der. Eğer arazide üretilen ürünlerin fiyatı, üretim maliyetinden daha yüksekse bir fazlalık ortaya çıkacaktır. Bu fazlalık ise kira olarak adlandırılır. İngilizce kira rent demek, dilimize bu kavram rant olarak gelmiş.
6. Bu durumda viskinin üretimi ve özellikle fıçıda olgunlaşması aşamasında kira ödüyoruz. Tabi ki bu çok sığ bir tanım. Çünkü en uzun süre olgunlaşan viski en pahalısı olmuyor! Bakalım başka neler var?
7. MELEKLERİN PAYI
Meşe fıçı sıvı sızdırmaz ama hava sızdırır. Zamanla viski buharlaşır. İskoçlar buharlaşan kısmı meleklerin tükettiğini düşünerek “meleklerin payı” der. Olgunlaşma süresi uzadıkça viski ebatı azalır. Üreticiler kar edebilmek için de daha pahalıya satmalıdır.
8. ZÜPPE ETKİSİ
Normal koşullarda fiyat düştükçe talep edilen miktar artar, fiyat arttıkça talep edilen miktar azalır. Snob yani züppe etkisinde fiyat arttıkça talep artar, fiyat düştükçe talep azalır.
9. Burada bahsi geçen genelde istisna lüks tüketim ürünleri. Müzayedelik viskiler ve yılda birkaç kez haber olan dudak uçaklatan rakamlara satılan viskiler. Buradaki psikolojiyi M. Serdar Kuzuloğlu çok iyi anlatıyor.
10. ÜRETİM BİÇİMİ
İskoç viskilerin %90’ı harman, %10 single malt. Single malt üretim daha geleneksel diyebiliriz, bu yüzden pahalı. Gelenksel üretimde bakır imbik kullanılır, verimsiz ama aroma yoğun ürün çıkar. Her single malt için diyemeyiz ama genelde harmanlardan pahalıdır.
11. TAT KARAKTERİ
Bu konu da üretim biçiminde ele alınabilir. Belli bir tat profilini tutturmuş viskiler var. Fermantasyon, damıtma, fıçılama ve Master Distiller’ın burun yeteneği kaliteyi belirler.
12. Sonuçta viski keyif için içilir. Bu durumda gerçekten damakta aroma patlaması yaşatanlar pahalıdır. Tat alma, aromaların beğenilmesi öznel bir konu olsa da içki severlerin üzerinde hemfikir oldukları viskiler yok satar. Bulunabilenler de pahalı olur.
13. AKÜ KOMPLE YOK
Bazı kapanan, üretim yapmayan ama fıçılarda viskileri olan damıtımevleri var. Ulaşan ulaşır, içebilen içer.Johnnie Walker Blue Label, Ghost Series bunun gibi damıtımevlerinden gelen iskilerin de içinde bulunduğu bir harman mesela.
14. Ve tabi başka bir sürü konu. Varsa ekleyeceğiniz, yorum atınız.