Viski Etiketi Okuma

Viski etiketi okuma havaalanında duty freede, büyük bir markette alkol bölümünde viskilere göz gidince, Kıbrıs’da markete uğrandıysa ya da uğranacaksa akla gelir heralde. E tabi viski sevip farklı tatlar denemek isteyenler için de yol gösterici oluyor. Ve pek tabi konu hakkında hiç fikri olmayıp, “her viski kendine özgüdür dostum” diyebileceklerimiz için bir referans oluyor.

Önce ülkelerle başlayalım. Hangi ülkede üretildiğini bilmemiz lazım. Viski Eğitimi’nde Viski Ülkeleri ve Çeşitleri Bölümü‘nden bolca bilgi alınabilir. Etikette ülkeye dikkat edin; Amerika, İskoçya, İrlanda ve Japonya’da üretildiyse bazı tahminler yapılabilir. Daha önce deneyimlediyseniz İrlanda ve Amerika viskilerinde çok büyük farklarla karşılaşmazsınız. Japon ve tabi ki İskoç viskisinde ise etiket çok önemli, çünkü çok farklı koku ve tatta viskiler üretiyorlar.

İskoç Viski Etiketi

Viski üretim süreci, sunulması ve hatta pazarlanması konusunda viski üreten ülkelerde yasalarla belirlenen birçok düzenleme var. 2009 yılında “İskoç Viski Düzenlemesi” başlığında kabul edilen maddelerde viski etiketlerinde de kurallar tanımlanmış. Bir single malt İskoç viski örneğine altta bakalım;

Viski Türü

Bu konuda detay şurada; Viski Çeşitleri. Temel olarak İskoç viskileri altta detaylandırabiliriz. En sık karşılaşacağımız İskoç harman viskiler, İrlanda harman viskileri ve İskoç single maltlar olacaktır.

Damıtımevi

İskoçya’da farklı bölgeler farklı karakterde viskiler üretiliyor bu yüzden önce üretilen bölge sonra damıtımevi – marka bakmak lazım. Detay şurada; Viski Ülkeleri – İskoçya.

Yaş

Damıtımevi – markanın yıl belirtilmeyen farklı ekspresyonları (nsa = non-age statement) ve farklı yıl olgunlaştırılmış şişeleri vardır. Yıl ibaresi ne kadar artarsa o kadar iyidir diyemeyiz. Damak tadına ve olgunlaşmadaki kulak memesi kıvamına göre durumlar değişir. Genelde bütçeye hangisi uygunsa o kadar yıllanmış tercih edilecektir tabi ki. Detay için; Viski Üretim Süreci – Fıçılama (Olgunlaştırma)

Malt Türü

Malt, çimlendirilip kurutulmuş tahıl tohumuna verilen isim. Temelde bira ve viski yapımında arpa kullanılır ve malt denildiğinde aslında arpa maltı kastedilir. Harman viskilerde tahıl maltları da vardır ancak etikette single malt varsa yalnız arpa kullanılmış demektir.

Alkol Oranı

Yasaya göre şişelenen viskide alkol oranı en az % 40 olması gerekir. Şişelenirken dedik çünkü fıçıda alkol oranı daha yüksektir, şişelerlen su eklenerek söndürme işlemi yapılır. Amerikan viskilerinde proof ibaresi kullanılıyor ve yüzdesel alkol oranının iki katı olarak yazılıyor. Yani % 40 alkollü bir içki 80 proof olarak geçiyor.

Cask Strength: Bazı viskilerde söndürme işlemi yapılmaz. Yani fıçı sertliğinde şişeleme yapılır.

Non chill-filtered: Viskiye su ya da buz eklendiğinde bulanık bir görüntü oluşur, çoğunlukla bu gürüntü oluşmaması için filtreleme işlemi yapılır. Bazı şişelerde orjinalliği bozmamak için bu filtre uygulanmaz. Filtrelemenin tat ve kokuda bir değişikliğe sebep olup olmayacağı konusu tartışmalı. Detay için; Non Chill-Filtered (Soğuk Filtrasyon) Viski Nedir?

Distiller’s Edition: Damıtımevi ziyaretçi merkezi, duty freelerde satılmak üzere sınırlı sayıda şişelenen viskiler için damıtımevi imzası adıyla sınırlı üretilen versiyonlar. Genelde daha önce başka içki bekletilmiş fıçılarda bitiş verilir.

Fıçı Bilgileri: Amerikan bourbonları için fıçı bir kez kullanılıyor, sonra fıçılar İskoçya’ya gönderiliyor. Viskide aroma yasa gereği olamayacağı için farklı fıçı tiplerinde viski bitişleri yapılır. Yani şişelenmeden önce son olgunlaştırma eski şarap, konyak, şeri, vs fıçılarında yapılmış olabilir. Birden fazla fıçı tipi kullanıldıysa “double ya da triple cask” ibaresi görülebilir. Ya da tüm olgunlaştırma sürecini anlatan bir örnek altta Glenmorangie Quinta Ruban için görülebilir;

Amerikan Viski Etiketi

Amerikan viski türleri temelde bourbon ve Tennessee olacaktır. Bir ara Türkiye’de bulabildiğim çavdar viskisi ile de karşılaşabilirsiniz. Tahıl oranlarına göre Amerikan viskilerini şöyle detaylandırabiliriz;

Daha fazla detay şurada; Viski Ülkeleri – Amerika Birleşik Devletleri

Straight: Amerikan viskilerinde yasa gereği 2 sene olgunlaştırmak gerekir. Bir yaş ibaresi Amerikan viskilerinde genelde olmamasına rağmen bu ibare ile en az 2 yıl olgunlaştığına emin olabilirsiniz.

Bottled-in-bond: 1800’lerde viskiye tahıl alkolü, iodine ve hatta tütün katıldığı olurmuş. Bu konuda kurallı üretim için tek bir üretimhanede, devlet kontrolünde ve en az 4 sene olgunlaştırılarak üretilen viskilere bu sıfat verilmiş.

Single Cask: Viski fıçıda olgunlaşırken fıçının depodaki yeri de önemlidir, daha sıcak-soğuk, nemli yerler olabilir ya da tamamen tesadüfi bir fıçıdan çok daha iyi iskiler çıkabilir. Hem İskoç hem Amerikan viskilerinde tek bir damıtımevine ek, ürün kalitesine güvenilen tek bir fıçıdan gelen viski şişelenir ve etikete bu ibare eklenir.

İrlanda Viski Etiketi

Single pot still: İrlanda single maltı diyebiliriz. Maltlanmış ve maltlanmamaış arpadan yapılan ve tek damıtımevinde bakır imbikler kullanarak damıtılan ve olgunlaştırılan İrlanda viskileri için bu ibare kullanılır.

Daha fazla detay şurada; Viski Ülkeleri – İrlanda.