Cider Nedir? Elma Şarabı, Meyve Şarabı, Elma Birası Mı?

Türkiye’de cider fazla bilinmiyor. 33’lük şişede afilli marketlerde Strongbow bulunabiliyor. Bir de bildiğim Sevilen’in ağzı şampanya tıpalı köpüklü elma şarabı var. Tamamen tatmak için almama rağmen bir yılbaşı akşamı kutlama tadında patlatmıştık. Herkes çok sevdi tadını, yarı tatlı beyaz şaraba maden suyu eklemiş gibi düşünün :). Bir de Sevilen’in 33’lük şişede elma ve armut cider var. Galiba. Zannımca…

Hemen telaffuzla başlayım; “saydır” diye okunuyor. İlk İngiltere’de tanıştım kendisiyle. Magners Cider içmiştim, çürük elma tadındaydı, önce bir gerildim, yanlış birşeyler var dedim. (Sonraki ziyaretlerden birisi -> http://e-yazi.com/londra-2016) Normal tadının bu olduğunu, bozuk – bayat cider olmadığını öğrenince bir rahatlama geldi. Sonra alıştım, sonra şahane buldum ve Türkiye’ye dönene kadar birayı terk edip yalnız farklı meyvelerden yapılmış ve farklı aromalarda cider içtim.

Cider için “bira mıdır?”, “şarap mıdır?” tartışması oluyor hep. Meyveden yapılıyorsa şaraptır ya da yüksek alkollüyse şaraptır değilse biradır gibi genellemeler yapılıyor. Çok önemli midir, bilemedim. Cider işte. Cider bira kadar alkollü yani %5 civarında ve gazlı, rengi lager biralar ile aynı diyebilirim. Ama tadı köpüklü şaraba daha çok benziyor.

Biraz ektra bilgi verelim. Şarap üzümden yapılır ve % 10 üzeri alkollüdür, çünkü üzüm şeker içeriği yüksek meyvedir. Maya, şekeri yiyip karbondioksit pırtlatır, alkol işer. Tüm alkol üretim süreci budur, sonra damıtma işlemiyle yüksek alkollü içkiler (rakı, viski, konyak, vs.) üretilebilir. Mayanın bulunduğu ortamda (fermantasyon tankı, kovası, vs) kendi artık ürünü olan alkol artarsa fazla yaşayamaz, yani ne kadar çok şeker o kadar alkol denklemi işlemiyor. Bir kulak memesi kıvamı var, doğal mayalar %15 alkolden sonra yaşayamıyor. Genelde şaraplar da buna yakın alkol oranındadır.

Üzümden sonra en şekerli meyvelerden birisi elma. Ama elmanın şekeri şarap kadar alkol üretecek seviyede değil. Bu yüzden cider bira kadar alkollü oluyor.

Cider tüketiminde İngiltere başı çekiyor. İngiltere ve Fransa’da belki de genel olarak Avrupa’da cider yapımı, günlük tüketime uygun olmayan ve hatta birçok üretim videosunda gördüğüm çürük çarık, küçük elmalardan yapılıyor. Tabi ki her üretici tanen, şeker ve asitlik seviyesine göre farklı kategorilerde elma kullanıyor. Hatta bazı üreticiler günlük tüketilen elmalar ile karıştırarak kendilerine özgü bir tat yakalıyormuş. Açıkçası yine İngiltere’de içtiğim birçok cider içinde en sevdiğim bu çürük, hafif içi geçmiş elma tadı yoğun ciderlar oldu, marketlerde de en sık bu markaları görmeme rağmen istatistikler tam tersiymiş.

Türkiye’de de bulunabilen ve tatlı, hafif ekşi ve temiz bir tadı olan Strongbow bir numara, İsveç markası Kopparberg de farklı aromalarıyla muhteşemdir ve çok severim bu arada; 6. sırada.

Açıkçası alkollü içkiler tarım ürünlerinin yüksek katma değer ile son tüketiciye ulaşmasını sağlıyor. Herkesin bildiği üzüm için en karlı satış yönteminin şarap olması gibi, cider üretimi de elma ve armut üreticileri için yüksek katma değerli bir yöntem olabilir. Tabi bu yazıyı hazırlarken yani 2022 yılı başında daha yeni gelen %40 küsürlük zamla artık alkollü içkilerin ulaşılmaz olmasını bir kenara bırakıyorum.

Belki bizim de elmalarımız bir gün o güzel ciderlara dönüşür. Umut fakirin ekmeği.